Các vấn đề tiết niệu khác

Chứng tiểu đêm ở người cao tuổi và cách khắc phục

Tiểu tiện vốn là một nhu cầu bình thường, thuộc chức năng sinh lý của con người. Người bình thường, ngày có thể đi tiểu vài lần, còn ban đêm gần như không đi tiểu mà ngủ một mạch tới sáng.

Nhưng ở người cao tuổi, nhiều chức năng sinh lý có sự thay đổi và sự thay đổi này không phải ai cũng như ai. Trong các chức năng sinh lý bị thay đổi khi con người thêm tuổi tác thì chứng tiểu đêm là rất hay gặp.

Lý do khiến người cao tuổi tiểu đêm nhiều

Tiểu đêm ở người cao tuổi có nhiều nguyên nhân, có thể là do chức năng sinh lý bị suy giảm nhưng cũng có thể là do bệnh lý.

Bàng quang của người trưởng thành bình thường có dung dịch khoảng từ 300 – 400ml để chứa nước tiểu. Nước tiểu là do thận bài tiết xuống chảy theo hai niệu quản xuống bàng quang. Khi bàng quang đầy sẽ kích thích cơ thể gây nên phản xạ đi tiểu.

Bên cạnh phản xạ đi tiểu còn có tác dụng của điều hòa thần kinh theo ý muốn của con người, có nghĩa là dù bàng quang đã đầy nhưng con người vẫn có thể nhịn trong một thời gian nhất định nào đó, ví dụ như bạn buồn tiểu nhưng đang giữa đám đông hoặc đang dạo phố mà chưa tìm thấy nhà vệ sinh thì có thể trì hoãn việc đi tiểu 1 lúc cho tới khi tìm được chỗ để đi vệ sinh…

Mặt khác khi cơ thể ở trạng thái ngủ thì sự co bóp của bàng quang cũng tạm thời nghỉ nên cho dù bàng quang đầy rồi nhưng não bộ sẽ ức chế không gây ra sự co bóp của bàng quang để trì hoãn.

Tuy nhiên, đối với người cao tuổi, tiểu đêm lại là một hiện tượng hay gặp vì:

Người cao tuổi ngủ ít (thời gian ngủ ngắn), thường đi ngủ sớm nhưng thức dậy cũng sớm. Ít ngủ lại dễ gây buồn tiểu và ngược lại, đi tiểu đêm nhiều lần lại càng khiến người cao tuổi mất ngủ, đây là một vòng luẩn quẩn.

Đối với những người có bệnh viêm đường tiết niệu, tiểu đường càng hay bị tiểu đêm. Với nam giới cao tuổi, nếu bị u xơ tuyến tiền liệt thì hiện tượng tiểu đêm nhiều, nhất là u xơ có kích thước lớn chèn vào cổ bàng quang, bàng quang cứ chứa nhiều nước tiểu là sẽ bị kích thích đi tiểu mà không thể kiềm chế được.

U xơ tuyến tiền liệt cũng có thể gây ra hiện tượng tiểu són, tiểu không hết nước tiểu trong bàng quang.

Hiện tượng tiểu són, tiểu không hết càng làm cho bàng quang chóng đầy vì chức năng lọc của 2 quả thận luôn hoạt động không bao giờ ngừng cả ngày lẫn đêm, nước tiểu cũng được hình thành liên tục. Hiện tượng bàng quang bị kích thích gây đi tiểu lại liên tục càng khiến cho người bệnh không thể ngủ yên.

Cách hạn chế tiểu đêm ở người cao tuổi?

Với người cao tuổi không những bệnh như tiểu đường,viêm đường tiết niệu hoặc u xơ tuyến tiền liệt… thì cần hạn chế ăn canh trong bữa cơm tối, đặc biệt là các loại rau, canh có tính chất lợi tiểu như rau cải…, hạn chế uống nước (hạn chế ăn mặn sẽ giảm đi việc uống nước), hạn chế uống bia nhất là bia lạnh trước khi đi ngủ. Luôn nhớ phải đi tiểu trước khi lên giường ngủ.

Trường hợp người cao tuổi mắc bệnh đường tiết niệu, thì cần đi khám bệnh càng sớm càng tốt, không nên để bệnh trở thành mạn tính rất khó điều trị và mắc thêm chứng tiểu đêm rất phiền toái cho người bệnh. Những bệnh như tiểu đường, u xơ tuyến tiền liệt, sỏi đường tiết niệu cũng cần được điều trị tích cực để bệnh mau chóng ổn định và hạn chế bớt chứng tiểu đêm.

Tăng cường khả năng sức rặn tiểu bằng cách tập cơ hô hấp, tập hít sâu thở đều, tăng khả năng nhịn thở làm duy trì tăng áp lực ổ bụng chủ động khi đi tiểu để có thể đi tiểu hết, tránh tồn dư nước tiểu trong bàng quang.

Người cao tuổi nên tập thể dục nhẹ nhàng tạo thành thói quen trước khi đi ngủ buổi tối để giấc ngủ được kéo dài hơn, ngủ sâu hơn giúp quên đi việc phải đi tiểu đêm.

Không nên ngủ với không khí lạnh quá (mùa đông phải đủ ấm, mùa hè không nên nằm dưới điều hòa nhiệt độ thấp), vì lạnh sẽ gây co mạch ngoại biên làm tăng máu đi qua thận và nước tiểu cũng được tạo ra nhanh hơn.

Hạn chế làm việc quá khuya, không nên uống trà và cà phê buổi tối tránh gây mất ngủ.

Cần chuyên gia hỗ trợ thêm về cách phòng và trị tiểu đêm ở người cao tuổi, vui lòng liên hệ Tổng đài 1800 6523 để được tư vấn.

TKS Tiền Liệt Tuyến

Bài viết đã được soạn thảo, kiểm tra và phê duyệt bởi đội ngũ bác sĩ, dược sĩ , giáo sư từ Viện Y Học Bản Địa Việt Nam với đại diện là Bác sĩ Hoàng Sầm – Chủ tịch Viện,  phó chủ tịch hội Nam Y Việt Nam.

Hỏi đáp cùng bác sĩ Giải đáp trực tiếp

24 thoughts on “Chứng tiểu đêm ở người cao tuổi và cách khắc phục”

Trả lời

Email của bạn sẽ không được hiển thị công khai. Các trường bắt buộc được đánh dấu *