Sức khỏe tuyến tiền liệt

Cafein và bệnh phì đại tuyến tiền liệt

Phì đại tuyến tiền liệt là một bệnh phổ biến ở nam giới trung và cao tuổi. Trong bệnh này tuyến tiền liệt tăng sinh to bất thường gây ra các triệu chứng như: tiểu khó, tia nước tiểu yếu, tiểu nhiều lần, tiểu đêm, tiểu gấp,…

Cà phê là một thức uống khá phổ biến và được nhiều người ưa thích. Tuy nhiên, trong cà phê có một loại hợp chất là cafein có thể làm trầm trọng thêm các triệu chứng rối loạn đường tiểu ở bệnh nhân đang bị phì đại tuyến tiền liệt.

Tại sao cafein làm trầm trọng thêm các rối loạn đường tiểu?

Ai cũng biết cafein có tác dụng kích thích hệ thần kinh trung ương làm tăng hưng phấn, giảm cảm giác mệt mỏi, buồn ngủ, tăng nhận cảm các giác quan do đó làm tăng khả năng minh mẫn và làm việc hiệu quả hơn.

Tuy nhiên cafein có một số tác dụng trên thận và hệ thống tiết niệu, nó làm giãn mạch máu và tăng lưu lượng máu đến thận, tăng tốc độ lọc máu của thận, giảm tái hấp thu ion Na+ ở ống thận, như vậy, tốc độ sản xuất nước tiểu tăng lên.

Ở bệnh phì đại tuyến tiền liệt, tuyến phát triển to lên chèn ép vào cổ bàng quang và niệu đạo chít hẹp đường ra của nước tiểu. Khi nước tiểu được sản xuất nhanh hơn, bàng quang nhanh đầy mà nước tiểu khó ra ngoài gây cảm giác căng tức, khó chịu.

Đồng thời, cafein có khả năng kích thích bàng quang co bóp gây tăng số lần đi tiểu, khi buồn tiểu phải vào nhà vệ sinh ngay không nhịn được. Một nghiên cứu đã được tiến hành tại tại Bệnh viện Siriraj, Đại Học Y Mahidol, Bangkok, Thái Lan để đánh giá tác động của cafein đối với chức năng bàng quang. Các nhà nghiên cứu phát hiện ra rằng, một liều 4,5 mg cafein/kg cân nặng có tác dụng lợi tiểu ở người có hội chứng bàng quang tăng hoạt, thúc đẩy sự cấp bách đi tiểu và tăng số lần đi tiểu.

Như vậy, cafein là có tác dụng lợi tiểu và kích thích bàng quang. Đối với những người bị phì đại tuyến tiền liệt đặc biệt đã có hiện tượng bàng quang hoạt động quá mức, nên tránh hoặc hạn chế lượng cafein.

Cafein chỉ có trong cà phê?

Hạt cà phê và lá trà xanh chứa cafein

Cafein là một hợp chất có thể tìm thấy ở một số loại cây trong đó có nhiều nhất trong hạt cà phê (1-4%), lá trà xanh (2-3% hàm lượng lá khô). Cafein cũng có lượng nhỏ trong hạt ca cao, nguyên liệu chính để làm sô-cô-la vì thế hầu như các loại sô-cô-la đều chứa một lượng chất kích thích này và sô-cô-la càng sẫm màu thì càng chứa nhiều cafein. Ngoài ra, trong một số loại nước ngọt hay nước tăng lực cũng chứa một lượng nhất định cafein.

Cafein có gây nghiện?

Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) không xếp cafein vào nhóm các chất gây nghiện. Tuy nhiên việc dùng cafein nhiều có thể dẫn tới sự phụ thuộc về tâm lý. Khi đã quen với hợp chất này, cơ thể sẽ phản ứng bằng những cơn nhức đầu, cảm giác bứt rứt khó chịu, thậm chí cảm thấy căng thẳng, run rẩy, hồi hộp, thiếu tập trung, cáu giận trong trường hợp lâu không uống.

Lời khuyên để cắt giảm lượng cafein

  • Theo dõi lượng cà phê hay trà sử dụng hàng ngày và ảnh hưởng lên việc đi tiểu để điều chỉnh.
  • Không dừng uống cà phê đột ngột, điều này có thể tăng các biểu hiện bứt rứt, khó chịu. Thay vào đó, giảm dần lượng cafein. Ví dụ: nếu uống hai cốc cà phê mỗi buổi sáng, hãy thay thế bằng một hoặc nửa cốc.
  • Uống các loại trà thảo mộc khác không chứa cafein thay vì sử dụng trà xanh thường xuyên.
  • Khi mệt mỏi, căng thẳng, việc thường uống cà phê dẫn đến lượng cafein đưa vào cơ thể quá nhiều, hãy thay đổi thói quen đó. Cần nghỉ ngơi đủ để tránh mệt mỏi và đứng dậy đi bộ 5-10 phút nếu thấy căng thẳng rồi quay lại bàn làm việc.

Thay đổi một số thói quen khác giúp ích cho người bị phì đại tuyến tiền liệt

  • Đi tiểu khi thức dậy hoặc bất cứ khi nào có nhu cầu, không nhịn tiểu.
  • Tránh uống rượu bia hoặc cafein, đặc biệt là vào ban đêm.
  • Không uống lượng lớn chất lỏng trong một lần, cần uống đủ nước nhưng chia nhỏ theo các thời điểm trong ngày.
  • Hạn chế đưa chất lỏng vào cơ thể vòng hai giờ trước khi đi ngủ.
  • Luyện tập thể dục đều đặn.
  • Các bài tập Do Kegel để tăng cường cơ xương chậu.

Nếu cần tư vấn về sức khỏe tuyến tiền liệt, hãy gọi ngay đến số Tổng đài tư vấn 1800 6523 (trong giờ hành chính) để được các chuyên gia giải đáp thêm.

TKS Tiền Liệt Tuyến

Bài viết đã được soạn thảo, kiểm tra và phê duyệt bởi đội ngũ bác sĩ, dược sĩ , giáo sư từ Viện Y Học Bản Địa Việt Nam với đại diện là Bác sĩ Hoàng Sầm – Chủ tịch Viện,  phó chủ tịch hội Nam Y Việt Nam.

Hỏi đáp cùng bác sĩ Giải đáp trực tiếp

9 thoughts on “Cafein và bệnh phì đại tuyến tiền liệt”

Trả lời

Email của bạn sẽ không được hiển thị công khai. Các trường bắt buộc được đánh dấu *